DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0671
GERMANl/E ANTIQ^LIB. II. i9J
rum fufpicioncm effugcre poterit. Alia quoque dimetiendi rationc ufurn fuilfe
Carfarem , quam alios rerum fcriptores, minutioribusque milliaribus, opinarcr; ni
aqualedediffctfpariummeridionaliBrirannia: lateri, acregionibus Gallia:, qaae a,
Rheno ad Mofam , five ad Scaldcm protenduntur. qua in re manifeftiflimus e/us
fatis dilucide adparet error. Quin etiam, uti in iis,quae modo di&a funt, vcram inter-
vallorum menfuram excefiit; itain aliis defecit. fic namque commcnt. v trina
hibcrna, Cicercnis, Sabini,ac Labieni,L inter fe millibus paffuum diftare tradi-
dit: qua: txx minimum millibus ab invicem diffira fuiffe, fupra in Nerviis dc-
monftravi. Ex his igimr univerfis quum fatis manifeftum fiat, crraffe fspius in.
jo locorum dimenfionibus Caefarem ; Strabonis potius ampleclamur fidem; iit qui
haudfcmel in Gallia;defcriptione fatisaperte prodit, alios etiamfc, pmer Caefe-
xis commentarios, lcgiffc de his oris au&orcs: mancatque fcriptio cjus incorru-
pra,ut vulgo hacfenus in cun&is exemplaribus lecta eft, in haec vcrba: noAA^
f*tv> X too-clvty\ d\i, ccrlw e't 'ovyy>etQ£c eiprjxctQ, TitqaCKia^iXtodV zxfiiw. Quibus verbis
nullius alius hominis, quam Ca?faris reprehcndere voluit errorcm. Acde longi-
tudine quidem hujus filvx fatis refutatus eft Cazfar. nunc porro videndum, an
tanta fucrit ipfa filva , quantam defcfibit Strabo. quidpe errorem iftum de io
millibus paffuum fi rcmoveas , folosque nationum fincis perpendas, in quibus
filvam collocat Casfar; multo minori fpatio hic circumfcripfiffe eam videtur, quam
20 Strabo-. Vnos cquidemillenominat Treveuos . atquia hinc ad Scaldem ufque &
Morinorum paludeis eamdem extendit; Condrufos quoque, Segnos, Cxraefos,
Paemanos, ck Eburoncs, Atuatucos item, atque Nervios, horumquc clienteis,
Centronas, Grudios, Levacos, Pleumofios, atque Gordunos, eum intellexiffe, haud
dubitandum eft . per horum quidpc fineis transeundum eft, n* a Rheno amne, &
extrcmis Treverorum finibus, adScaldem Morinosque contendas. Dc Eburonum
iilvis crcbram Caefarfacir mentionem . ut comment. v ; ubiEburones Aruatucam
obfedcrant: Athoftes, poftquam ex no£iurno fremitti,vigiliisque', de profeciione earum
fenfcrunt 5 collocatis infidtis bipartitb in ftlvis, opportuno atque occulto loco, 4 millibuspaf
fuum circiter duebus, Romanorum adventum exfpeciabani. & paullo poft : Vauci exprceiia
30 clapfi, incertis itineribus,perfllvas adT. Labienum legatum in htbernaperveninnt. & com-
mcnt. vi, de Ambiorige, Eburonum regc: Sedhoc quoque faclum efi, quod xdtflcio cir~
cumdato ftlva (ut funt fere domicilia Gallorum 5 qui, vitandi dflus cattsa, plerumque fiiva-
rum acfluminumpetunt proquintitates) comitesffamiliaresque e)us, angufio in loco, equi-
tum noftrorum vim paullisper fuflinuerunt. iis pugnantibm, illum in equum quidam ex fuis
intulit. fugientemfllv&te-xernnt. Eodem comment. infra : Germani, differata expu-
gnatione cafirorum (ad Aruarucamin Eburonibus) qubdnoflrbs )am conflitiflc in muni-
tiontbus videbant, cum ea prtda, quam in filvis depofuerant, trans Rhenum fefe receperunt.
Mox poftea, de Ambiorige: Atque ille latebris, autfilvis, attt faltibus, fe eriperet. De A-
trcbatium filvis fic Hirtius, dicto libro : £>uiim qiureret C^fer, quo loco multitudo eflet
40 BeHovacorum, quodque eflet conftlium eorum ;inveniebat, Bellovacos omnes, qUi arma ferre
poflent, in untim locum convemfle; itemque Ambianos, Aulercbs, Caletes, Vellocaffes, Alre-
bates, locum caftris excelfum, impedita circumdatumpalude, delegiffe; omnia impedimenta
in ulteriores filvas contuliffe. Vlteriores ifta: filva: haud dubie fuere Atrcbatium ; qui
ultimi dictorum modo populorum. nam Ncrvii hoc bcllo non implicabantur. Apud
Nervios item fuifte filvas, teftatur Carfar, comment. v: Longiusprofequi vcritus, qubd
flilv<t paludesque intercedebant. & comment. 11 : Nervii ahtiquitus, quumequitatu nthil
pojfent, quofaciliusfinitimorttm equitatum,fi pradandi causa ad eos veniffet, impedirent •
tenerts arboribus incifis at^ infiexis, crebrisque in latitudinem ramis enatis, & rubis fenti-
husque inter)ec~lis, effecerant, ut inftar muri h&fepes munimentaprAberent. Hxc apud Cae-
50 farem Strabo legir, arquc in univerfum, ut fupra notatum , cunftis Arduenna: filvaj
incolis tribuit. De rubisautem ac fcntibus quod Catrfar in Ncrviis refert; IdilleMe-
napiis adfcribit, his vcrbis : TiAtvTaiot.J]} Mivdmot, r 6k£oAc2v «(p* tzdTi^i, tS 7roTa.f*3
xetTOiKXVTtc 'ixrj, ^ tyvpxc. «sc Ji^jjAjfc ,'os AAa •Zvvx.vrjc vXvji, £ drccu^d^iiq. hoC eft : Vltimi
funt Menaph, ex utroque ofiiorumfluminis latere paludeis accolentes atque faltus, nonprocc.
rarum equtdem,at dcnfarum,fpinofarumqucarborum. quo arguaiento,omnem Arduen-
R nam
rum fufpicioncm effugcre poterit. Alia quoque dimetiendi rationc ufurn fuilfe
Carfarem , quam alios rerum fcriptores, minutioribusque milliaribus, opinarcr; ni
aqualedediffctfpariummeridionaliBrirannia: lateri, acregionibus Gallia:, qaae a,
Rheno ad Mofam , five ad Scaldcm protenduntur. qua in re manifeftiflimus e/us
fatis dilucide adparet error. Quin etiam, uti in iis,quae modo di&a funt, vcram inter-
vallorum menfuram excefiit; itain aliis defecit. fic namque commcnt. v trina
hibcrna, Cicercnis, Sabini,ac Labieni,L inter fe millibus paffuum diftare tradi-
dit: qua: txx minimum millibus ab invicem diffira fuiffe, fupra in Nerviis dc-
monftravi. Ex his igimr univerfis quum fatis manifeftum fiat, crraffe fspius in.
jo locorum dimenfionibus Caefarem ; Strabonis potius ampleclamur fidem; iit qui
haudfcmel in Gallia;defcriptione fatisaperte prodit, alios etiamfc, pmer Caefe-
xis commentarios, lcgiffc de his oris au&orcs: mancatque fcriptio cjus incorru-
pra,ut vulgo hacfenus in cun&is exemplaribus lecta eft, in haec vcrba: noAA^
f*tv> X too-clvty\ d\i, ccrlw e't 'ovyy>etQ£c eiprjxctQ, TitqaCKia^iXtodV zxfiiw. Quibus verbis
nullius alius hominis, quam Ca?faris reprehcndere voluit errorcm. Acde longi-
tudine quidem hujus filvx fatis refutatus eft Cazfar. nunc porro videndum, an
tanta fucrit ipfa filva , quantam defcfibit Strabo. quidpe errorem iftum de io
millibus paffuum fi rcmoveas , folosque nationum fincis perpendas, in quibus
filvam collocat Casfar; multo minori fpatio hic circumfcripfiffe eam videtur, quam
20 Strabo-. Vnos cquidemillenominat Treveuos . atquia hinc ad Scaldem ufque &
Morinorum paludeis eamdem extendit; Condrufos quoque, Segnos, Cxraefos,
Paemanos, ck Eburoncs, Atuatucos item, atque Nervios, horumquc clienteis,
Centronas, Grudios, Levacos, Pleumofios, atque Gordunos, eum intellexiffe, haud
dubitandum eft . per horum quidpc fineis transeundum eft, n* a Rheno amne, &
extrcmis Treverorum finibus, adScaldem Morinosque contendas. Dc Eburonum
iilvis crcbram Caefarfacir mentionem . ut comment. v ; ubiEburones Aruatucam
obfedcrant: Athoftes, poftquam ex no£iurno fremitti,vigiliisque', de profeciione earum
fenfcrunt 5 collocatis infidtis bipartitb in ftlvis, opportuno atque occulto loco, 4 millibuspaf
fuum circiter duebus, Romanorum adventum exfpeciabani. & paullo poft : Vauci exprceiia
30 clapfi, incertis itineribus,perfllvas adT. Labienum legatum in htbernaperveninnt. & com-
mcnt. vi, de Ambiorige, Eburonum regc: Sedhoc quoque faclum efi, quod xdtflcio cir~
cumdato ftlva (ut funt fere domicilia Gallorum 5 qui, vitandi dflus cattsa, plerumque fiiva-
rum acfluminumpetunt proquintitates) comitesffamiliaresque e)us, angufio in loco, equi-
tum noftrorum vim paullisper fuflinuerunt. iis pugnantibm, illum in equum quidam ex fuis
intulit. fugientemfllv&te-xernnt. Eodem comment. infra : Germani, differata expu-
gnatione cafirorum (ad Aruarucamin Eburonibus) qubdnoflrbs )am conflitiflc in muni-
tiontbus videbant, cum ea prtda, quam in filvis depofuerant, trans Rhenum fefe receperunt.
Mox poftea, de Ambiorige: Atque ille latebris, autfilvis, attt faltibus, fe eriperet. De A-
trcbatium filvis fic Hirtius, dicto libro : £>uiim qiureret C^fer, quo loco multitudo eflet
40 BeHovacorum, quodque eflet conftlium eorum ;inveniebat, Bellovacos omnes, qUi arma ferre
poflent, in untim locum convemfle; itemque Ambianos, Aulercbs, Caletes, Vellocaffes, Alre-
bates, locum caftris excelfum, impedita circumdatumpalude, delegiffe; omnia impedimenta
in ulteriores filvas contuliffe. Vlteriores ifta: filva: haud dubie fuere Atrcbatium ; qui
ultimi dictorum modo populorum. nam Ncrvii hoc bcllo non implicabantur. Apud
Nervios item fuifte filvas, teftatur Carfar, comment. v: Longiusprofequi vcritus, qubd
flilv<t paludesque intercedebant. & comment. 11 : Nervii ahtiquitus, quumequitatu nthil
pojfent, quofaciliusfinitimorttm equitatum,fi pradandi causa ad eos veniffet, impedirent •
tenerts arboribus incifis at^ infiexis, crebrisque in latitudinem ramis enatis, & rubis fenti-
husque inter)ec~lis, effecerant, ut inftar muri h&fepes munimentaprAberent. Hxc apud Cae-
50 farem Strabo legir, arquc in univerfum, ut fupra notatum , cunftis Arduenna: filvaj
incolis tribuit. De rubisautem ac fcntibus quod Catrfar in Ncrviis refert; IdilleMe-
napiis adfcribit, his vcrbis : TiAtvTaiot.J]} Mivdmot, r 6k£oAc2v «(p* tzdTi^i, tS 7roTa.f*3
xetTOiKXVTtc 'ixrj, ^ tyvpxc. «sc Ji^jjAjfc ,'os AAa •Zvvx.vrjc vXvji, £ drccu^d^iiq. hoC eft : Vltimi
funt Menaph, ex utroque ofiiorumfluminis latere paludeis accolentes atque faltus, nonprocc.
rarum equtdem,at dcnfarum,fpinofarumqucarborum. quo arguaiento,omnem Arduen-
R nam