DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0672
T94 PHILIPPI CLVVERII
nam filvam ejusmodiarboribusconfitamfuifle, Strabo vidctur cenfuifle. Dedenfi-
tare ctiam arborum fic Cafar comment. 1 v : Menapii omnes fi in denfiftimas filvas ab-
diderant. & corament. vi: Erant Menapti propinqui Eburonumftnibus ,perpetuis pa/u-
dibusfilvisque muniti: id eft 5 filvis paludcs cindte, quafi perpetuo nexu inter fe con-
tinuabantur. De Morinorum paludibus fic comment. iv: Cafar pofterodie T. La-
bienum legatum, cum his legionibus , quas ex Britannia reduxerat, in CMorinos, qut re~
bcliionemfccerant, mifit. qui, quum, proptcr ficcitates paludum, qUo fe recipercnt, non
haberent, (qtioperfugio fuperiore anno fuerant nfi ) omnes fere in potefatem Labieni ve-
ncrunt . In luperioris anni commentario, qui ordine eft tertius, ficfcriptum reli-
quit: Valudes habebant : eo fe fuaque omnia contulerunt. Harc omnia Strabo, a- 10
pud Cafarem letta, Arduennx filva: in commune tribuit, his vcrbis: aCtci tca-
7i$wjov ei( rd Ba&q "zs-atoUioi^frl^ta t^opjts h ro~t( "tXttrtv. & (m.v owj tat( nro(a.Zpicu( atrtya,-
A«? rd( <pvyd( $i%ov' tv d[t roi( duxf1"5 qAto-Koilo patfiu(. id eftipfi vero ernnia fud
in profunda fi/va abfcondebam , infu/as babcnta in palttdibuus parvas. ac pluvio qui-
dem tcmpore tutum illic perfugium habebant : ficcitatibus autem obortis , facile capie.
bant. Sed de Mcnapiorum pariter ac Morinorum filvis, fic Cafar in finecom-
m e n t. v: Eodem ferl tempore Cafar ,etft prope exacla) am aftas erat, tamert, quod, omni
GaSia pacata , cMorini, Menapiique fupererant, qui in armis ejfent ; neque ad eum
umquam hgatos depace miftfient: arbitratus, id bellum celeriter confici pofie , eo exer-
citum adduxit. qui longe alia ratione ,.ac reliqui Galli, bellum gerere inf/ituerunt. 20
narn, quod intelligebant, maximas nationes, qut proelio contendifient, pu/fas, fupera-
tasqtie ejfe 5 continenteisque ftlvas ac paludeis habebant :eofe, fuaque omnia contu/e-
rttnt. ad quarum initium ftivarum quum pervenifiet Cafar, cajiraque munire infiiut-
ifiet; neque hoftis interim viftti effet; difperfts in opere noflra, fubito ex omnibus par-
tibus ftiva evolaverunt , ejr in noftros impetum fecerunt. noftri celeriter arma cepe-
runt, eosque in ftlvas repu/erunt ; ejr, complurtbtts interftclis , longius impeditioribus
locis fcquuti, paucos de futs deperdiderunt. Reliquis deinceps diebus Cafar ftlvas csde-
re infiituit. &, ne quis inermibus, imprudentibusque militibus ab /atere impetus fieri
foffet; omnem eam materiam, qu£ erat c<efa, convcrfim ad hoftem co/locabat , ejr
■pro vallo ad utrumque latus exftruebat. Incredibi/i celeritate magm fpatio paucis die- 30
bus confccio ^quum )am pecus, atque extrema impedimenta ab noftris tenerentur, ipfi
Jihas denftores peterent h ejusmodi tempefiates funt confequut*, utiopus necefsario inter-
tnitteretur; & , continuatione imbrium, diutiiis fub peUibus milites contineri non pof-
fent. Itaque, vafiatis omnibus eorum aqrif, vicis, adificiisque incenfis, Cstfar exerci-
tum reduxit; & in Aulercis , Lexoviisque , reliquts item civitattbus, quji proxime)
bcUum fecerant, in bibernis col/ocavtt. Hccomnia Dio, apud Cafarem lecta, in
ha-c vcrba retulit, lib. xxxix: Ka) t£to cRrim Mwg/ti^, oVri Miva-n-ins,opo-
gx( o-Qto-iv ovlat, iq^aTivQt. >zt^s(y.a[a<ssKi\^{v rt avrx( 6k t <z3t3xa\{(>yx.o-p.ivMV, Kgu pa^tu( a\-
pjjV^k tX7rtcras . 6 ytkvrot vJh \x\?tH>q-$o rtva(' nn yap 'srohfa t%ov]ts, «AA' tv xaXvZcus <f\ta*-
luffi/jot, jc, rd Ttfituraja \( rd ha<rtura\a ruv thuv avaonctvao-aftyjot, ■aroAi; tsKeiu rx( ufjcr- 40
[tifcatlas o-<pio-t r v'uj%atuv OKaKuQavft avrot "trraQov. t7rt%eipq(\ p\v 0 Katirap tf^t \( avrd rd
sA»;, rqv v/\/w rtfAvuv, ■ar£9^ae?o-af ctV^Wf d]) > A}a Ti ™ f&tytS'®' avruv, «yt/ a\ta ro any;
Xetpwa eivaf, diravtsi) • Id cft: Pofi h<tcin CMorinos, borumque finitimos CMcnapios ar-
ma convertit: quo< ejr his ante geftis terrorefeoccupaturum, & non magno cum negotio de-
bc/ltturum arbitrabatur . quamquam nullam eorum partem fubegit. quidpe quttm non in
cpidis, fed in tugurits habitent, in paludeis, denftfttmis ft/vis obfttas, omnibus , qu<t
cara babebant, abfconditis, plus damni Romanis laceffenttbus intulerunt, quam ipfi ac-
ceperunt. Tentavit equidem Cxfar ad ipfas paiudcis, fi/va incisa, progredi. fed ob ma-
gnitudinem earttm, tum quod hiems )am adpetebat, re defferata deftitit.
Ex hisigirurtot ipfius Cafaris teftimoniis quum pateat, omneis pariter hasce 50
rcgioncs fuifle faltuoias ; haud incpte Strabo unam efle perpetuam filvam judicavit
Arduennam; in plureis parteis, atque nationes distra&am: quemadmodum
Hercynia filva, trans Rhcnum, per omnem Germaniam diffufa, non modo in
plurcis parteis, fedplura ctiam,ut fuolocoreferetur, nominadistributafuit. Sta-
tuamus igitur, reclie acperite de Arduenns filva: magnitudinc fcnfifle Strabonem.
qui
nam filvam ejusmodiarboribusconfitamfuifle, Strabo vidctur cenfuifle. Dedenfi-
tare ctiam arborum fic Cafar comment. 1 v : Menapii omnes fi in denfiftimas filvas ab-
diderant. & corament. vi: Erant Menapti propinqui Eburonumftnibus ,perpetuis pa/u-
dibusfilvisque muniti: id eft 5 filvis paludcs cindte, quafi perpetuo nexu inter fe con-
tinuabantur. De Morinorum paludibus fic comment. iv: Cafar pofterodie T. La-
bienum legatum, cum his legionibus , quas ex Britannia reduxerat, in CMorinos, qut re~
bcliionemfccerant, mifit. qui, quum, proptcr ficcitates paludum, qUo fe recipercnt, non
haberent, (qtioperfugio fuperiore anno fuerant nfi ) omnes fere in potefatem Labieni ve-
ncrunt . In luperioris anni commentario, qui ordine eft tertius, ficfcriptum reli-
quit: Valudes habebant : eo fe fuaque omnia contulerunt. Harc omnia Strabo, a- 10
pud Cafarem letta, Arduennx filva: in commune tribuit, his vcrbis: aCtci tca-
7i$wjov ei( rd Ba&q "zs-atoUioi^frl^ta t^opjts h ro~t( "tXttrtv. & (m.v owj tat( nro(a.Zpicu( atrtya,-
A«? rd( <pvyd( $i%ov' tv d[t roi( duxf1"5 qAto-Koilo patfiu(. id eftipfi vero ernnia fud
in profunda fi/va abfcondebam , infu/as babcnta in palttdibuus parvas. ac pluvio qui-
dem tcmpore tutum illic perfugium habebant : ficcitatibus autem obortis , facile capie.
bant. Sed de Mcnapiorum pariter ac Morinorum filvis, fic Cafar in finecom-
m e n t. v: Eodem ferl tempore Cafar ,etft prope exacla) am aftas erat, tamert, quod, omni
GaSia pacata , cMorini, Menapiique fupererant, qui in armis ejfent ; neque ad eum
umquam hgatos depace miftfient: arbitratus, id bellum celeriter confici pofie , eo exer-
citum adduxit. qui longe alia ratione ,.ac reliqui Galli, bellum gerere inf/ituerunt. 20
narn, quod intelligebant, maximas nationes, qut proelio contendifient, pu/fas, fupera-
tasqtie ejfe 5 continenteisque ftlvas ac paludeis habebant :eofe, fuaque omnia contu/e-
rttnt. ad quarum initium ftivarum quum pervenifiet Cafar, cajiraque munire infiiut-
ifiet; neque hoftis interim viftti effet; difperfts in opere noflra, fubito ex omnibus par-
tibus ftiva evolaverunt , ejr in noftros impetum fecerunt. noftri celeriter arma cepe-
runt, eosque in ftlvas repu/erunt ; ejr, complurtbtts interftclis , longius impeditioribus
locis fcquuti, paucos de futs deperdiderunt. Reliquis deinceps diebus Cafar ftlvas csde-
re infiituit. &, ne quis inermibus, imprudentibusque militibus ab /atere impetus fieri
foffet; omnem eam materiam, qu£ erat c<efa, convcrfim ad hoftem co/locabat , ejr
■pro vallo ad utrumque latus exftruebat. Incredibi/i celeritate magm fpatio paucis die- 30
bus confccio ^quum )am pecus, atque extrema impedimenta ab noftris tenerentur, ipfi
Jihas denftores peterent h ejusmodi tempefiates funt confequut*, utiopus necefsario inter-
tnitteretur; & , continuatione imbrium, diutiiis fub peUibus milites contineri non pof-
fent. Itaque, vafiatis omnibus eorum aqrif, vicis, adificiisque incenfis, Cstfar exerci-
tum reduxit; & in Aulercis , Lexoviisque , reliquts item civitattbus, quji proxime)
bcUum fecerant, in bibernis col/ocavtt. Hccomnia Dio, apud Cafarem lecta, in
ha-c vcrba retulit, lib. xxxix: Ka) t£to cRrim Mwg/ti^, oVri Miva-n-ins,opo-
gx( o-Qto-iv ovlat, iq^aTivQt. >zt^s(y.a[a<ssKi\^{v rt avrx( 6k t <z3t3xa\{(>yx.o-p.ivMV, Kgu pa^tu( a\-
pjjV^k tX7rtcras . 6 ytkvrot vJh \x\?tH>q-$o rtva(' nn yap 'srohfa t%ov]ts, «AA' tv xaXvZcus <f\ta*-
luffi/jot, jc, rd Ttfituraja \( rd ha<rtura\a ruv thuv avaonctvao-aftyjot, ■aroAi; tsKeiu rx( ufjcr- 40
[tifcatlas o-<pio-t r v'uj%atuv OKaKuQavft avrot "trraQov. t7rt%eipq(\ p\v 0 Katirap tf^t \( avrd rd
sA»;, rqv v/\/w rtfAvuv, ■ar£9^ae?o-af ctV^Wf d]) > A}a Ti ™ f&tytS'®' avruv, «yt/ a\ta ro any;
Xetpwa eivaf, diravtsi) • Id cft: Pofi h<tcin CMorinos, borumque finitimos CMcnapios ar-
ma convertit: quo< ejr his ante geftis terrorefeoccupaturum, & non magno cum negotio de-
bc/ltturum arbitrabatur . quamquam nullam eorum partem fubegit. quidpe quttm non in
cpidis, fed in tugurits habitent, in paludeis, denftfttmis ft/vis obfttas, omnibus , qu<t
cara babebant, abfconditis, plus damni Romanis laceffenttbus intulerunt, quam ipfi ac-
ceperunt. Tentavit equidem Cxfar ad ipfas paiudcis, fi/va incisa, progredi. fed ob ma-
gnitudinem earttm, tum quod hiems )am adpetebat, re defferata deftitit.
Ex hisigirurtot ipfius Cafaris teftimoniis quum pateat, omneis pariter hasce 50
rcgioncs fuifle faltuoias ; haud incpte Strabo unam efle perpetuam filvam judicavit
Arduennam; in plureis parteis, atque nationes distra&am: quemadmodum
Hercynia filva, trans Rhcnum, per omnem Germaniam diffufa, non modo in
plurcis parteis, fedplura ctiam,ut fuolocoreferetur, nominadistributafuit. Sta-
tuamus igitur, reclie acperite de Arduenns filva: magnitudinc fcnfifle Strabonem.
qui