DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0840
GERMANI/E A NTI L I B, III. t$$
mvigationem; tefteeodemPlinio, lib. xxxvn, cap. n . undepatet, jam vetuftifli*
mis Graxorum mortalibus hascognitasfuifleoras. Cetero id fatis bcna fide Pompo-
nius,quod acremaregremio litorum accipi tradidit. Ncctamcn fempcr accipitur; Ccd
fepius etiam emittitur, curfu adeo acri, ac vehementi, uti naves non nifi vento faris
valido, velisqus omnibus expanfis, contra tenderequeant. Veriftime etiam Pompo-
nius, quod curvari mare hocait fubinde. primum namque ubi terrarum gremiurn
intrat, inter proximum Norvagia? promontorium, quodvulgo Lindesnes adpellatur,
& objectum ci Daniae promontorium Hanwitb, versus orientem aftivum porrigitur:
poftquam Cimbrorum fuperavit promontorium, quod nunc vocamr accolis Skaoe*
io in meridicm ad Mekclburgienfem ufque ducatum fefe extendit: inde in ortum vcrgit
arquinodtialem ad Pruffiam ufque: hinc intcr Pruftiam LivoniamqUe, ckinterSve-
diam, in fcptemtriones ad Finnia ufque initium. heic jam in duo fcinditur cornua, fivc
finus; quorum alter, in oricntem aftivum recedens, inter Livoniam ac Finniam, Fin-
nicm dicitm finm ; alter versus feptemtriones, longo excurfu ad Boddu ufqueopi-
dum , Torn, Boddicm, & Botnicm, a Boddis, fivc Botnis adcola utrimque gente. Hinc
re&e Tacitus, non Ltum finum, ied latosfinus, multitudinis numero adpellavit. Quin
& tertius eft finus Livoniat receptus; vulgo de Rigifbe bcddem, id eft ,fundus Riqenfis
.dictus. hunc Clylipenum vocari Plinio, infra oftendam . Hoc igitur mare, pluresque
ejus finus, quum jam inde ab antiquifllmis ufque temporibus cogniti fuerint; meriro
2o quis culpet Eginhardum', Karoli magni fcribam, qui in vha domini fui fic fcriptum re-
iiquit: Sinm quidam ab oceano orientem versitsporrigitur, longitudinis quidem imcom-
perttt^ latitudtnis vcrb, qu<e nufquam c milliapaffuum excedat; quum in multis lociscon-
traciior inveniatur. Hac, inquam, merito culpetur ignorantia.
Ceterum Tacitus, eodem in libro de Germanis poftea, ubi Cimbros Fofbsque,
-Holfatia: atque Iutise genteis indicat , idem mare vocat GermanIjE Sinum,
quia Germania: defcribitur litcre : & fub finem ejusdem libri ,Mare Svevicumj
a Svevis populis, in infula, feu potius peninfula hujus maris, & in continenti Germa-
nia, adcolentibus. Vcrba Taciti hacc funt: Jjhti cltm boni aquiqtte Cberufci, nunc iner-
tes ac fiulti vocantur. Tacli ruina Cherufiorum ejr Fofi, contermina gens, adverfarum
30 rerum ex *quo focii, ciim in fecundis minores fitijfent. Eumdem GermtnUfinum,proximi
oi eano, Ctmbrt tenent. Et infra: Ergo jam dextro Svevici maris litore tALsliorumgentes
abhtuntur. Hos Pruftia: Livoniaxjue litus adcoluifle, fuo loco dcmonftrabitur. Pli-
nius,!ib. iv, cap. xiii, Codanum adpellat sinum, cum Mela ; deffribit-
quc his verbis : Incipit indcclarior aperirifama, abgenteIng<t-vonum; qu* esfprima inde
GermanU. Sevo mons ibi immenfus, necRiphais jugisminor, immamm adcimbrorum
pfcjuepromontorium ejficitfinum, qui Codanta vocatur, refertm infslis ; quarum clarijTt-
ma Scandinavia es7,incompert& magnitudinis. & mox : nec cfl minor opinionc Fimixgia.
Jguidam h&c habitari, adFifinlam ufquefiuvium^ a Sarmatis, Venedis, Scyris, Hirris, tra-
dunt. fwum Clylipenum vocari, rjr in oslio ejus infulam Latrin: mox alterum finum
4.0 Lagnttm, conterminum Cimbris. S e v o hic m o n s eft, qui variis nunciiominibus,
Skars,Sula, Doffrafiel, &aliis, a mari Albo (fiveis Granvicuseft finus) ckextremis
Lappix finibus, lunato curfu, primum inter Lappiam & Biarmiam, deinperipfam
Lappiam, mox intcr Boddiam ac Finnorum mnchiam, tandem inter Svediam & No-
rovagiam ad fauceis finus Codani, versus Cimbrorum promontorium, ccc circiter
miliium pafluum longitudine procurrir. Montem igitur huncdum efficere finum ait,
includcre eum haud dubie intelligit. alioquin mons haud magis erat caufa efficiens
fiiius, quam ipiae vaftiflima; rcgiones, quas contiguo jugo monsmediusfecat. nam
etiam fine infulis, five terris, fineque monte, finus hic efle in litore Germaniae poterat.
fic Paterculus, loco pradicto, Tiberii claflem ait oceani circumnavigaffe ftnm 5 qua? ta-
jo^cn a Rheni oftiis ad Cimbrorum tantum promontorium, ut teftatur Plinius, & indc
in Albis csnavigavit.
Ccterum ipfe finus Codanus non ea antiquis iftis fcriptoribus notus fuit figura,
qua noftro hoc fxculo fatis aperte nofcitur, terris undique, ad fauceis ufquc,fivc oftium,
eindus: fcd tranfire cum rurfus in oceanum feprcmtrionaltm, five Hyperboreum
mare, crediderunt, ad finem Sevonis montis, qua Ruflis nunc adcolis Biclo more, hoc
eft, Mart
mvigationem; tefteeodemPlinio, lib. xxxvn, cap. n . undepatet, jam vetuftifli*
mis Graxorum mortalibus hascognitasfuifleoras. Cetero id fatis bcna fide Pompo-
nius,quod acremaregremio litorum accipi tradidit. Ncctamcn fempcr accipitur; Ccd
fepius etiam emittitur, curfu adeo acri, ac vehementi, uti naves non nifi vento faris
valido, velisqus omnibus expanfis, contra tenderequeant. Veriftime etiam Pompo-
nius, quod curvari mare hocait fubinde. primum namque ubi terrarum gremiurn
intrat, inter proximum Norvagia? promontorium, quodvulgo Lindesnes adpellatur,
& objectum ci Daniae promontorium Hanwitb, versus orientem aftivum porrigitur:
poftquam Cimbrorum fuperavit promontorium, quod nunc vocamr accolis Skaoe*
io in meridicm ad Mekclburgienfem ufque ducatum fefe extendit: inde in ortum vcrgit
arquinodtialem ad Pruffiam ufque: hinc intcr Pruftiam LivoniamqUe, ckinterSve-
diam, in fcptemtriones ad Finnia ufque initium. heic jam in duo fcinditur cornua, fivc
finus; quorum alter, in oricntem aftivum recedens, inter Livoniam ac Finniam, Fin-
nicm dicitm finm ; alter versus feptemtriones, longo excurfu ad Boddu ufqueopi-
dum , Torn, Boddicm, & Botnicm, a Boddis, fivc Botnis adcola utrimque gente. Hinc
re&e Tacitus, non Ltum finum, ied latosfinus, multitudinis numero adpellavit. Quin
& tertius eft finus Livoniat receptus; vulgo de Rigifbe bcddem, id eft ,fundus Riqenfis
.dictus. hunc Clylipenum vocari Plinio, infra oftendam . Hoc igitur mare, pluresque
ejus finus, quum jam inde ab antiquifllmis ufque temporibus cogniti fuerint; meriro
2o quis culpet Eginhardum', Karoli magni fcribam, qui in vha domini fui fic fcriptum re-
iiquit: Sinm quidam ab oceano orientem versitsporrigitur, longitudinis quidem imcom-
perttt^ latitudtnis vcrb, qu<e nufquam c milliapaffuum excedat; quum in multis lociscon-
traciior inveniatur. Hac, inquam, merito culpetur ignorantia.
Ceterum Tacitus, eodem in libro de Germanis poftea, ubi Cimbros Fofbsque,
-Holfatia: atque Iutise genteis indicat , idem mare vocat GermanIjE Sinum,
quia Germania: defcribitur litcre : & fub finem ejusdem libri ,Mare Svevicumj
a Svevis populis, in infula, feu potius peninfula hujus maris, & in continenti Germa-
nia, adcolentibus. Vcrba Taciti hacc funt: Jjhti cltm boni aquiqtte Cberufci, nunc iner-
tes ac fiulti vocantur. Tacli ruina Cherufiorum ejr Fofi, contermina gens, adverfarum
30 rerum ex *quo focii, ciim in fecundis minores fitijfent. Eumdem GermtnUfinum,proximi
oi eano, Ctmbrt tenent. Et infra: Ergo jam dextro Svevici maris litore tALsliorumgentes
abhtuntur. Hos Pruftia: Livoniaxjue litus adcoluifle, fuo loco dcmonftrabitur. Pli-
nius,!ib. iv, cap. xiii, Codanum adpellat sinum, cum Mela ; deffribit-
quc his verbis : Incipit indcclarior aperirifama, abgenteIng<t-vonum; qu* esfprima inde
GermanU. Sevo mons ibi immenfus, necRiphais jugisminor, immamm adcimbrorum
pfcjuepromontorium ejficitfinum, qui Codanta vocatur, refertm infslis ; quarum clarijTt-
ma Scandinavia es7,incompert& magnitudinis. & mox : nec cfl minor opinionc Fimixgia.
Jguidam h&c habitari, adFifinlam ufquefiuvium^ a Sarmatis, Venedis, Scyris, Hirris, tra-
dunt. fwum Clylipenum vocari, rjr in oslio ejus infulam Latrin: mox alterum finum
4.0 Lagnttm, conterminum Cimbris. S e v o hic m o n s eft, qui variis nunciiominibus,
Skars,Sula, Doffrafiel, &aliis, a mari Albo (fiveis Granvicuseft finus) ckextremis
Lappix finibus, lunato curfu, primum inter Lappiam & Biarmiam, deinperipfam
Lappiam, mox intcr Boddiam ac Finnorum mnchiam, tandem inter Svediam & No-
rovagiam ad fauceis finus Codani, versus Cimbrorum promontorium, ccc circiter
miliium pafluum longitudine procurrir. Montem igitur huncdum efficere finum ait,
includcre eum haud dubie intelligit. alioquin mons haud magis erat caufa efficiens
fiiius, quam ipiae vaftiflima; rcgiones, quas contiguo jugo monsmediusfecat. nam
etiam fine infulis, five terris, fineque monte, finus hic efle in litore Germaniae poterat.
fic Paterculus, loco pradicto, Tiberii claflem ait oceani circumnavigaffe ftnm 5 qua? ta-
jo^cn a Rheni oftiis ad Cimbrorum tantum promontorium, ut teftatur Plinius, & indc
in Albis csnavigavit.
Ccterum ipfe finus Codanus non ea antiquis iftis fcriptoribus notus fuit figura,
qua noftro hoc fxculo fatis aperte nofcitur, terris undique, ad fauceis ufquc,fivc oftium,
eindus: fcd tranfire cum rurfus in oceanum feprcmtrionaltm, five Hyperboreum
mare, crediderunt, ad finem Sevonis montis, qua Ruflis nunc adcolis Biclo more, hoc
eft, Mart