Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

GERMANI.E ANTIQ^LlB. t Jti

Primm in orbe deosfecit timcr: ardua ccelo

Fuinuna cum cadercnt, difcufaque mcenia flammts^

K^Atque iclmflagraret Athos. mox vhcebus adortus

Lujlrata, dejeclus humo, Luti&que fcnec/us,

Et reparatus honos, hinc fignacjfufaper orbem,

Et pamutatis disjunf/us menfibus annus,

Projecit vitium hoc. atque error jufit tnanis

^yiqricchs primos Cereri dare mefis honorcst

Palmitibus plenum Bacchum vincire, Valemque
lo Paforum gaudere manu. natat ohrutus , omns

"Njptunus demerfus aqua.: Pallasque cavernas

Vindicat. Ft voti reus, & qui vendidtt orbem,

Iamftbi quisque deos avido certaminc finqit.
Certeinfinitus eorum etiam inter Chriftianos nunc reperitur numerus, qui cun*
uTofentiant Celio,dequoita Martialis, epigram. lib. iv :

Nullos ejfe dcos , inane ccelum

dflrmat Celitu; probatque, quod fe

Faclumt dum negat hoc, videt beatum .
Qua opinione animo obdurato, aut fcediffimis voluptatibus libidinibusque vo~
20 lutantur, aut in omnis generis flagitiafceleraquenefandaruunt; adeo,uticce-
lum terramque & omnia inter fe mifcere haud vereantur, modd queant. Li-
ceat hei.c cum Boethio exclamare;

Heu quam prdcipiti merfa prcfmdo

CMcns hehet proprta luce relicia^

Tendit in extremas tre tenebras!
Sed his fi tantisper anirauma teterrimi hoftis fui, principistenebrarum,vinculis
fibi viodicare daretur, donec ea, qua; fupr^ ex omnium gentium theologia col-
legi, mecumpenituscognofcerent:certe,finon unafacrorum apud Chriftianos
librorum aucioritate, faltem univerfarum gentium unanimo inducerentur con-
3o feftfu, effe deum, efleque eum , quem facra nobis oftendit Chnflianorum theo-
logia. Ego equidem ifta for taffis, ut alieno in opere, fufius copiofiusque tractavi,
quam par erat. verum dari veniam mihi, arquum cenfeo 5 quandoquidem prifca
. illa Germanorum meorum theologia, parce ab Grxcis Latinisqiie auctoribus
adnotata, explicari aliter, primaeque fux originiadferinequiverit,nifiex diclo
omnium reliquarum gentium confenfu . Necindignumvideatur,patria:me gen-
tis eam pra:ftitiile operam honori, quam alius quispiam Graxoi um Latinorumqj
impendiflet nomini. nam & Celta; noftri non pauca,J?^multa de coe/o acfderthusat-
que eorum motu, de mundiac terrarum magmtudme ejrfirmJ, dercrum natura, de dcorum
immortaltum <vi acpoteflatc, acquid ii velint, difputarum ,juventutique transdtdcrum 5 ut
40 fupra e Capfaris ac Mela: intelleximus monimentis. ubi fortafle haud pauca etiam
veriora, quam qua; aut Grxcorum aut Latinorum de iisdem rebus prodidc-
runt fapientiffimi. Haud leviafane notafie videntur in Celtarumfimul& Afly-
riorum Perfiirumque philofophia Ariltoteles & Sotion, ob qua: antiquiorem
eam Gracorum philofophia duxerunt; ut teftis eft Diogenes Laertius, in proce-
mio. Certe, quantum ex fupra difputatis judicare licet; vix umbram venr illius
fapientia:, a primo mortalium Adamo tradita;, acfnotarunt in tot tantisque mo-
nimentisfuis Gn-eci, quam tamen ipfam ex^Egypto eos haufifle, poflquam fuam
domi per ingenitam vankatem prodegiflent,fupra oftenfum eft. Contra vero
ex iis, qux tam parceilli de Celtarum noftrorum /Egyptiorumque ac Perfarum
^o theologia memoria:prodiderunt, fatis adparet, longc meliorem hos veriorem-
queac planiorem tenuiife rerumdivinarum juxta atquehumanarum notitiarri j
adeo.ut veriffimum fit teftimonium Af Iiani,quodvariar. hiftor.lib. 11, cap.xxxi^
his reliquit confcriptum verbis: Kaj xU <** t*i*vrt rlw r (ia^Zaiouv <ro(j>'iou> \ etfrfrt-.
$eig cu/T (t$tir^ i^t7nas' fJLr\tk dfiQ&cift-iiiri 7n^/ &ioov, d^. yi eicriv^ $ hk Hcrtv'

r^iuv (pfiovTtgnriy, ^ & you2 ipyeicui ihaQi Tiicivilcu , ilav 0 £vqpte{&> 0 Meos-Zw'©">